زبانهای برنامه‌نویسی به چند صورت در حوزه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند که ما سعی کردیم در اینجا به زبانی ساده آنها را معرفی کنیم. آشنایی با کاربرد آنها باعث می‌شود تا در هنگام انجام یک پروژه بتوانید زبان مورد نظر خود را انتخاب و استفاده نمایید. انواع زیادی دسته‌بندی و چارچوب برای زبان‌ها وجود دارد که در این مقاله به چهار نوع دسته‌بندی در حوزه‌های برنامه‌نویسی می‌پردازیم.
انواع زبانهای برنامه‌نویسی براساس پلتفرم
در زبانهای برنامه‌نویسی، پلتفرم به نرم‌افزار یا سخت‌افزاری گفته می‌شود که روی آن سرویسی قرار گرفته باشد. یک پلتفرم، شامل یک سخت‌افزار، سیستم عامل و یک سری برنامه‌ها و دستورالعمل‌هایی است که بستری برای اجرای اپلیکیشن فراهم می‌کند.
زبانهای برنامه‌نویسی را بر اساس پلتفرم به سه دسته کلی تقسیم می‌کنند:
- برنامه‌نویسی تحت وب
- برنامه‌نویسی تحت دسکتاپ
- برنامه‌نویسی تحت موبایل
برنامه‌نویسی تحت وب
به زبان‌هایی که برای کار بر روی وب و شبکه طراحی و ساخته شدهاند، زبانهای برنامه‌نویسی تحت وب گفته می‌شود. این زبان‌ها برای ایجاد و تولید انواع پروژه‌ها و نرمافزارهای تحت وب مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال انواع وب‌‌سایت‌ها، ایمیل، خرید آنلاین، امور بانکی، مجله‌ها و برنامه‌های انلاین نمونه کاربردهایی هستند که از زبانهای تحت وب برای ایجاد آنها استفاده شده است.
برنامه نویسی تحت وب را از کجا شروع کنم؟
از پرکاربرد‌ترین زبان‌ها در این حوزه که می‌توان نام برد:
- زبانهای سمت کاربر: html, css, javascript
- زبانهای سمت سرور: php, python, ruby, ASP.NET
برای شناخت بهترین زبانهای تحت وب میتوانید از مقاله زیر استفاده کنید:
بهترین زبان برنامه نویسی برای طراحی سایت چیست؟
برنامه‌نویسی تحت دسکتاپ
زبانهای برنامه نویسی تحت دسکتاپ زبان‌هایی هستند که از آنها برای تولید نرمافزارهای کاربردی روی سیستم عامل ویندوز، لینوکس، مک و … استفاده می‌شود. مانند نرمافزارهای اتوماسیون اداری، نرمافزارهای چندرسانه‌ای Multi Media، مرورگرها و … .
از بین انواع زبانهای برنامه‌نویسی در این حوزه، متداول‌ترین آنها که می‌توان نام برد:
- زبانهای برنامه‌نویسی ویندوز : C#, java, javascript
- زبانهای برنامه‌نویسی لینوکس: java, python
- زبانهای برنامه‌نویسی مک: swift
برنامه‌نویسی تحت موبایل
برنامه‌نویسی تحت موبایل زبان‌هایی می‌باشند که برای ساخت اپلیکیشن‌های موبایلی استفاده می‌شوند. یعنی با استفاده از آنها میتوانید انواع اپلیکیشن اندرویدی و ios را تولید کنید.
مانند: جاوا، کاتلین، پایتون، سی شارپ، بیسیک و …
حوزه‌های برنامه‌نویسی از دیدگاه‌های دیگر
حوزه‌های برنامه‌نویسی را می‌توان از دیدگاه حرفه‌ای‌تر به صورت زیر تقسیم‌بندی کرد:
شیوه‌های زبان برنامه‌نویسی
شیوه‌های مختلف برنامه‌نویسی را Programming paradigm (الگو برنامه‌نویسی) می‌گویند. یک زبان برنامه‌نویسی می‌تواند یک یا چند شیوه برنامه‌نویسی را پشتیبانی کند. به عنوان مثال، برنامه‌های نوشته شده با ++c می‌توانند براساس روش شئ‌گرا باشند که مخالف با روش رویه‌ای است. از سری شیوه‌های برنامه نویسی رایج که می‌توان نام برد:
- رویه ای
- شیءگرا
- دستوری
- تابعی
- اعلانی
- منطقی
همچنین بخوانید: بهترین زبانهای برنامه‌نویسی برای شروع
سطح زبانهای برنامه‌نویسی
اولین زبانهای برنامه‌نویسی به قبل از ساخت کامپیوتر‌های امروزی برمی‌گردد. کامپیوتر‌های اولیه از زبان ماشین استفاده می‌کردند. برنامه‌نویسی زبان ماشین بسیار کند بوده و برای برنامه‌نویسان بسیار خسته‌کننده و یا همراه با خطا بود. به همین خاطر به فکر ساخت یک زبان ساده‌تری شدند که نسل دوم زبان‌ها که زبان اسمبلی نامیده می‌شوند به روی کار آمد. با به وجود آمدن زبان اسمبلی، استفاده از کامپیوتر به سرعت افزایش یافت. اما بازهم نیازمند دستورهای ساده‌تری بود، به همین منظور زبانهای برنامه‌نویسی امروزی پدید آمدند که کارها را بهتر از قبل برای برنامه‌نویسان ساده‌تر می‌کنند.
زبانهای برنامه‌نویسی از نظر سطح به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- سطح پایین
- سطح میانی
- سطح بالا
نوع ترجمه زبانهای برنامه‌نویسی
زبانهای برنامه‌نویسی سطح بالا، زبانهای زیادی را شامل می‌شوند. این نوع زبان‌ها برای ساده‌تر کردن و سرعت دادن به امر برنامه‌نویسی ایجاد شدهاند، اما برای اینکه این زبان‌ها برای کامپیوتر قابل‌فهم باشد نیاز است که به کد ماشین تبدیل شود که ما از مترجم استفاده می‌کنیم:
- مفسری
- کامپایلری
در مقالات قبل از سری مقالات برنامه‌نویسی وب، به معرفی کامپایلر و مفسر پرداختیم و گفتیم که چه تفاوت‌هایی باهم دارند.