برای اجرای کدهای پایتون روش‌های مختلفی داریم که بنا به نیاز می‌توان از هر کدام از آن‌ها استفاده کرد. در این آموزش در مورد روش‌های اجرای پایتون صحبت کرده و نکات مرتبط با آن را بررسی می‌کنیم. در این آموزش یاد می‌گیریم که چگونه پایتون را اجرا کنیم و نتیجه کدهایمان را ببینیم.
پس از نصب پایتون نوبت به آن رسیده تا کدهای شگفت‌انگیز خود را نوشته و نتیجه را ببینیم. راه‌ها و ابزارهای مختلفی وجود دارد تا بتوانیم پایتون را در ویندوز، لینوکس، مک، موبایل و حتی به صورت آنلاین کامپایل و اجرا کنیم.
در حالت کلی دو روش برای اجرای python وجود دارد:
- اجرای زنده (تعاملی یا Interactive)
- اجرای کد ذخیره شده درون فایل
در حالت اول که اصطلاحاً به آن روش اجرای تعاملی (interactive) نیز گفته می‌شود، پس از نوشتن هر خط از کد، آن خط اجرا شده و نتیجه به ما نمایش داده می‌شود. پس از آن می‌توانیم مجدداً خط دوم کد را بنویسیم.
در حالت دوم، معمولاً یک برنامه به صورت اسکریپت پایتون نوشته شده است. با اجرای کد اسکریپت پایتون، تمام برنامه خط به خط اجرا شده و تمام نتایج به ما نشان داده خواهد شد.
هر کدام از این روش‌ها برای مواقعی مناسب هستند. مثلاً زمانی که می‌خواهیم یک تکه کد کوتاه یا یک تابع را تست کنیم، می‌توان از روش اول استفاده کرد. اما حالت دوم پر استفاده‌تر و منطقی‌تر است.
اجرای پایتون در ویندوز
برای کار با پایتون در ویندوز از هر دو حالت گفته شده می‌توان استفاده کرد. پس از نصب پایتون در ویندوز یک IDE یا ویرایشگر ساده اما کاربردی همراه با python نصب می‌شود. از این برنامه می‌توانیم برای اجرای کدها به هر دو روش استفاده کنیم.
روش دیگر استفاده از محیط CMD یا Powershell است که به بررسی آن نیز خواهیم پرداخت.
دسترسی به پایتون روی کامپیوتر
محیط توسعه اولیه که با پایتون نصب می‌شود، نرم افزار IDLE نام دارد. اگر پس از اتمام فرآیند نصب، همین نام را در منوی استارت ویندوز جستجو کنید، احتمالاً سه برنامه مشابه نام‌های تصویر زیر پیدا خواهد شد.
برنامه‌های پیش‌فرض نصب‌شده python
دومین مورد که به نام IDLE است همان محیط توسعه ساده پایتون است.
با اجرای این برنامه، یک پنجره (window) جدید برای شما باز می‌شود که محیط Python Shell را نمایش می‌دهد.
محیط اولیه IDLE برای اجرای کد پایتون
در این صفحه می‌توانیم خط به خط کدهایمان را نوشته و نتیجه آن را فوراً مشاهده کنیم. (روش interactive)
برای مثال، من با استفاده از تابع پرینت در پایتون یک متن ساده را در خروجی نمایش می‌دهم.
اجرای پایتون در محیط تعاملی IDLE
همان‌طور که می‌بینید، خطی که با علامت >>> در ابتدای آن مشخص شده، کدهای ما و خطوطی که علامتی نداشته و عموماً به رنگ آبی هستند، نتایج اجرای کد پیش از خود هستند.
در این محیط کد پایتون با هر پیچیدگی‌ای میتوانید بنویسید. اما پیشنهاد می‌کنم که اگر کدهای شما طولانی است، از روش دوم استفاده کنید.
روش دوم: ایجاد فایل کد پایتون
در این روش ابتدا یک فایل پایتون ایجاد کرده و کدهایمان را درون آن می‌نویسیم. سپس هر زمان که نیاز بود، آن فایل را به پایتون می‌دهیم تا تفسیر شده و نتیجه را ببینیم.
فایل‌های پایتون با فرمت .py شناخته می‌شوند. در حقیقت، فایل‌های پایتون یک فایل متنی هستند که با فرمت py ذخیره شده‌اند.
در ساده‌ترین حالت، می‌توانیم یک فایل txt ایجاد کرده و فرمت آن را به py تغییر دهیم.
اما روش حرفه‌ای‌تر آن است که از محیط IDEL اقدام به ایجاد فایل جدید پایتون کنیم. برای این کار از منوی File روی اولین گزینه (New File) کلیک می‌کنیم. در صفحه سفید ظاهر شده کدهایمان را نوشته و با زدن دکمه‌های Ctrl + S یا از مسیر File > Save اقدام به ذخیره‌سازی فایل می‌کنیم.
برای اجرای فایل پایتون از طریق IDLE از منوی Run روی Run Module کلیک کرده یا مستقیماً کلید F5 را می‌زنیم.
اجرای کد فایل پایتون در محیط Python Shell
اجرای کد پایتون در cmd
شاید بخواهید کدهای پایتون را در ترمینال ویندوز اجرا کنید. برای اجرای پایتون با cmd می‌توان از هر دو روش استفاده کرد.
اجرای پایتون در cmd
برای اینکه محیطی مشابه به محیط تعاملی IDLE در CMD یا پاورشل ویندوز داشته باشیم، فقط کافی است پایتون را در محیط CMD اجرا کنیم.
برای این کار، CMD را باز کرده، کلمه python را نوشته و اینتر (Enter) را بزنید. با این کار می‌بینید که برنامه پایتون شروع به کار کرده و مشابه قبل خواهیم توانست کدهای تعاملی خود را در محیط CMD وارد کنیم.
اجرای پایتون در CMD و PowerShell
اگر با فراخوانی python به خطا برخوردید، کلمه python3 را تست کنید. در غیر اینصورت می‌بایست پایتون را در path ویندوز تعریف کنید.
اجرای python در کامند از فایل
فرض کنید در درایو D و فولدر sabzdanesh یک فایل به نام run.py وجود دارد. برای اجرای این فایل در پاورشل یا CMD ابتدا محیط command را باز می‌کنیم.
نیاز است تا به مسیر ذخیره‌سازی فایل برویم یا برنامه را در مسیر مورد نظر اجرا کنیم. در هر حال باید قبل از علامت مکان‌نمای موس، مسیر فولدر حاوی فایل پایتون قرار بگیرید.
برای اجرای برنامه، ابتدا کلمه کلیدی python را آورده و سپس نام فایل به همراه فرمتش را می‌نویسیم. سپس با زدن Enter اسکریپت پایتون اجرا خواهد شد.
نمونه اجرای کردن فرمت .py در خط فرمان
اگر در وارد پوشه فایل نشده باشید، باید آدرس فایل (path) را به صورت کامل از مسیری که هستید وارد کنید. برای اجرای همین فایل بدون رفتن به مسیر مشخص شده، می‌توانم path فایل را به طور کامل وارد کنم؛ مشابه تصویر زیر:
اجرای فایل پایتون در CMD با آدرس‌دهی کامل
برای اجرای کد پایتون در powershell نیز دقیقاً مشابه command prompt عمل می‌کنیم. هیچ تفاوتی در نحوه اجرا یا دستورات این دو وجود ندارد.
اجرای پایتون در لینوکس
برای اجرای کد پایتون در لینوکس می‌توان به هر دو روش عمل کرد.
اگر از پایتون پیش‌فرض لینوکس استفاده کنید یا python را از طریق خط فرمان و بدون ابزارهایش نصب کرده باشید، احتمالاً برنامه IDLE برایتان نصب نشده باشد.
برای نصب IDLE در لینوکس باید یکی از دستورات زیر را با توجه به توزیع لینوکسی خودتان اجرا کنید تا فرآیند نصب آغاز شود.
$ sudo apt install idle [On Debian/Ubuntu for Python2] $ sudo apt-get install idle3 [On Debian/Ubuntu for Python3] $ sudo yum install python3-tools [On CentOS/RHEL and Fedora]
پس از نصب با وارد کردن دستور idle برنامه محیط توسعه ساده پایتون در لینوکس برای شما اجرا خواهد شد.
$ idle
نصب IDLE هیچ الزامی ندارد. شما میتوانید برای ایجاد کدهای پایتون از هر محیط توسعه (IDE) دیگری نیز استفاده کنید. چند مورد از محبوب‌ترین‌ها را در انتهای مقاله معرفی می‌کنم.
با نوشتن کلمه python در ترمینال لینوکس، به محیط تعاملی پایتون دسترسی خواهید داشت.
همچنین برای اجرای کدهای پایتون از فایل دقیقاً مشابه بخش cmd ویندوز عمل خواهیم کرد.
یعنی برای اجرای فایل با فرمت .py به مسیر پوشه حاوی آن رفته و فایل را با کلمه python فراخوانی می‌کنیم. مثلاً اگر نام فایل run.py باشد، به صورت زیر آن را در ترمینال اجرا می‌کنیم.
$ python run.py
دقت داشته باشید که دستور بالا در صورتی درست اجرا می‌شود که ترمینال لینوکس در مسیر (path) فایل قرار داشته باشد. در غیر اینصورت مثلاً مشابه دستور زیر عمل می‌کنیم.
اجرای پایتون در لینوکس و محیط ترمینال
اجرای پایتون در موبایل
جالب است بدانید که میتوانید کدهای پایتون را روی موبایل خود نیز اجرا کنید! البته با توجه به ماهیت موبایل‌ها، ممکن است کدهای سنگین را نتوانیم تفسیر (کامپایل در پایتون) کنیم؛ اما برای تست یا یادگیری پایتون می‌تواند بسیار کاربردی و عالی باشد.
بهترین روشی که برای اجرای کد پایتون روی موبایل پیشنهاد می‌کنم، نصب برنامه‌هایی برای این کار هستند. این نرم‌افزارها برای سیستم عامل‌های اندروید و IOS وجود دارد که در ادامه چهار تا از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
نصب پایتون در موبایل
برای نصب پایتون در اندروید، دو نرم‌افزار وجود دارد. من هر دوی آن‌ها را تست کردم و محیط ساده و کاربر پسندی دارند که کار کدنویسی و اجرای پایتون را به راحتی امکان‌پذیر می‌کنند.
این دو نرم‌افزار عبارت‌اند از:
- pydroid
- QPython 3L
این دو برنامه کاملاً رایگان هستند و یا یک جستجوی ساده در Google Play میتوانید آن‌ها را نصب کنید.
برای نصب پایتون در IOS و اجرای کدهایپایتون در موبایل نیز نرم‌افزارهای متفاوتی وجود دارد که میتوانید آن‌ها را از اپ‌استور اپل دانلود کنید.
دو نرم‌افزار زیر محیط ساده‌تر و سریع‌تری دارند که برنامه‌نویسی با پایتون در موبایل را برای شما دلنشین‌تر خواهند کرد:
- pythonista
- Python3IDE
اجرای کد پایتون به صورت آنلاین
مواقعی هست که می‌خواهیم یک قطعه کد ساده یا متوسط را اجرا کنیم؛ اما به سیستمی که پایتون داشته باشد دسترسی نداریم! بهترین راه‌حل در این‌گونه مواقع، اجرای پایتون به صورت آنلاین است.
با استفاده از سایت‌های مختلفی در سطح وب، می‌توانیم بدون نصب پایتون و یا استفاده از ویرایشگری خاص کدهای پایتون را نوشته و آن‌ها را run یا خطایابی کنیم.
سه سایت اول محیط اجرای python را ارائه کرده و امکانات محدودتری دارند. سایت آخر نیاز به ثبت‌نام دارد. پلن رایگان آن به شما امکان ذخیره کدها و مدیریت ساده فایل‌ها را می‌دهد که ممکن است برایتان مفید باشد.
البته مشخص است که این سایت‌ها برای اجرای کدهای سنگین یا برنامه‌هایی با چند ده هزار خط احتمالاً مناسب نیستند. ولی در مواقعی می‌توانند برای ما بسیار کاربردی باشند.
یادآوری و جمع‌بندی:
برای اجرای کد پایتون دو روش اصلی وجود دارد؛ روش اول اجرای کد به صورت تعاملی (Interactive) و دیگری اجرای کد ذخیره‌شده در فایل با فرمت .py است. به کمک IDLE، محیط‌های توسعه پایتون و CMD می‌توان کدها را به هر دو روش اجرا کرد.
در به‌روزرسانی بعدی این آموزش، به معرفی چند نرم‌افزار محیط توسعه (IDE) که بهترین و پراستفاده‌ترین‌ها هستند خواهیم پرداخت. این صفحه را بوک‌مارک کنید و مجدداً به ما سر بزنید!