نمونه طرح تحقیق
یک نمونه پروپوزال دانشجویی
_
مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم(ص)
مرکز تربیت معلم شهید بهشتی بندرعباس
نقش سلامت روانی معلمان بر عزت نفس دانش آموزان مدارس قلعه منوجان
درسال1390
استاد راهنما:جناب آقای الیاس کفاش پور
محقق:مصیب زارعی منوجان دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی
جهت اخذ دانش نامه کارشناسی
زمستان 90
_
مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم(ص)
مرکز تربیت معلم شهید بهشتی بندرعباس
نقش سلامت روانی معلمان بر عزت نفس دانش آموزان مدارس قلعه منوجان
درسال1390
استاد راهنما:جناب آقای الیاس کفاش پور
محقق:مصیب زارعی منوجان دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی
جهت اخذ دانش نامه کارشناسی زمستان 90
چکیده
جهت اخذ دانشنامه کارشناسی آموزش ابتدایی اینجانب مصیب زارعی منوجان بر آن شدم که تحقیقی را در خصوص تاثیر سلامت روانی معلمان بر عزت نفس دانش آموزان در مدارس ابتدایی حوزه شهری شهرستان منوجان انجام دهم .
که از این کار نیز سه هدف عمده را دنبال می کردیم .اول کسب توانایی و یادگیر چگونگی تحقیق علمی کردن و نیز کسب قسمتی از نمره درس روش تحقیق و نیز در اختیار علاقمندان و محققان قرار دادن نتایج تحقیق که از آن در پیشبرد اهداف آموزشی و تربیتی بهره گیرند .در این راه از منابع مختلفی جهت کسب اطلاعات در خصوص موضوع تحقیق بهره گرفته تا نتایج آن پربارتر گردد.حمایتها و راهنماییهای استاد ارجمند جناب آقای کفاش پور نیز چراغ راهمان بوده تا هم راه و روش تحقیق را بیاموزیم و هم این تحقیق را بر اساس قوانین و روشهای مرسوم انجام دهیم .
مانند هر تحقیق علمی این تحقیق نیز مشکلات خاص خود را در پی داشت که خوشبختانه با استفاده از تجربیات دوستان و همکاران و همیاری معلمان ،مدیران و دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر منوجان این مشکلات نیز تا حدودی رفع گردید .متاسفانه برخی مدیران مدارس بدلیل حساسیت بی جا و از روی نا آگاهی بعضا اجازه فعالیت و تحقیق را از ما سلب می نمودند که این امر موجب شد مدت زمان تحقیق از حالت عادی خارج گردد و وقت بیشتری را در مراحلی از تحقیق از ما سلب نماید .
برای جمع آوری اطلاعات در این تحقیق از روش پرسشنامه استفاده گردیده که به صورت تصادفی پرسشنامه ها را در اختیار همکاران قرار داده ایم .اما متاسفانه مشکل دیگری که در این جا گریبانگیرمان شد عدم پاسخگویی واقعی از جانب برخی از افراد بود که گاهی تحقیق را به بی راهه می کشاند .
اما به هر روی این تحقیق با تلاش و پی گیری فراوان انجام شد و در اختیار علاقمندان و استاد ارجمند قرار گرفت تا از نتایج آن بهره برداری مناسب صورت پذیرد.
تقدیر و تشکر:
با سپاس قلبی از کلیه دوستان و همکاران مدارس شهرستان منوجان و استاد عزیزم جناب آقای کفاش پور که در این تحقیق راهنما و یاورمان بوده اند.
تقدیم به :
دانشجویان مرکز تربیت معلم شهید بهشتی بندرعباس
فهرست مطالب
صفحهعنوان.................................................ت
چکیده.....................................................ث
تقدیم.....................................................د
تقدیروتشکر................................................خ فصل اول مقدمه......................................................1 بیان مساله.................................................4
اهمیّت وضرورت تحقیق:........................................5
اهداف......................................................6 فرضیه......................................................7
روش تحقیق..................................................8 محدودیت های ...............................................9 تعاریف واصطلاحات............................................10
فصل دوم
تاریخچه بهداشت روانی......................................12
بهداشت وسلامت روانی دراسلام.................................28
فصل سوم
روش تحقیق ................................................
فصل چهارم و پنجم :
یافته ها و تجزیه وتحلیل .............................45
فصل ششم :.............................................
خلاصه تحقیق...................................................65 پیشنهادات....................................................67 منابع مأخذ...................................................69
فصل اول
مقدمه
مشکلات رو به افزایش ناشی از اوضاع نابسامان اجتماعی، اقتصادی، سیاسی جهان از قبیل ازدحام جمعیت در شهرهای بزرگ، آلودگی محیط زیست، مشکل مسکن، بیکاری، تورم، افزایش حوادث و سوانح، تصادم و تهاجم فرهنگها...از یکسو و بالارفتن میانگین سن از سوی دیگر سبب شده است تا افراد بیشتری در معرض خطر ابتلا به اختلالهای روانی قرار گیرند و بر تعداد مبتلایان به نحو چشمگیری افزوده شود.به گونهای که طبق تخمینسازمان بهداشت، در دنیای امروز، از هر چهار نفر یک نفر یا به عبارتی 25 درصد جمعیت جهان از یکی از اختلالهای روانی، رفتاری و عصبی رنج میبرند.اعتیاد به الکل و موادمخدر و سایر مواد که خود بخش بزرگی از ابتلاهای بشری را تشکیل میدهند در این رقم منظور نشده است.از کار افتادگی و ناتوانیهایی که اختلالهای روانی به دنبال دارند بسیار سخت، مداوم و مزاحم میباشند.اگر به این نکته توجه شودکه افراد ناتوان سالیان دراز و در برخی موارد تا پایان عمر با معلولیت خود دست به گریباناند آن وقت سنگینی باری که این افراد و خانواده آنان و در نهایت اجتماع باید تحمل کنند محسوس خواهد بود.
باید توجه داشت که آموزش و پرورش مهمترین و حیاتی ترین موضوعیست که اکنون جوامع مختلف نیز به آن توجه نموده و سعی دارند به بهترین شکل ممکن آن را به سامان برسانند .یکی از مهمترین مسایلی که باید توجه داشت وضعیت سلامت و بهداشت روانی معلمان و دانش اموزان است چرا که اگر معلمی از لحاظ سلامت روحی و روانی مشکلی داشته باشد تاثیرات مخربی را بر شخصیت ، رفتار و آینده فرد خواهد داشت که در آینده جامعه را نیز در این مشکلات درگیر خواهد کرد و با تربیت نادرست دانش آموزان هزینه هایی بسیار زیاد را بر جامعه تحمیل خواهد نمود لذا باید به این موضوع توجه ویژه نمود و تا حد امکان شرایط سلامت روان معلمان را تامین نمود تا ایشان با فراغ بال به امر آموزش پرداخته و دانش آموزانی را تربیت نمایند تا در آینده جامعه از وجود ایشان بهرمند گردد.
علاوه بر این در فهرست بیماریهایی که سبب ناتوانی می‌شود از 10 بیماعمده، چهار بیماری مربوط به اختلالات روانی است.این چهار بیماری عبارتانداز: افسردگی یک قطبی(7/10 درصد)، اختلال خلقی دو قطبی(3 درصد)، اسکیزوفرنی (6/2 درصد)و حالات وسواس(2/2درصد).گفتنی است که افسردگی یک قطبی در رأس فهرست قرار دارد و بعد از آن کمخونی بر اثر فقر آهن با شیوع 7/4 درصد و سقوط با شیوع 6/4 درصد آمده است.
از سوی دیگر، آینده هر تمدن و فرهنگی را اندیشه پرتوان و سالممعلمان آن رقم میزند.تأثیر انکار ناپذیر معلم بر متعلم از جمله مباحث مطرح دنیای تعلیم و تربیت است.معلمان به عنوان منبع و امکانات، جزء منابع اساسی جامعه محسوب میشوند. عملکرد منابع انسانی تحتتأثیر عوامل متعددی است که یکی از مهمترین آنها سلامت روانی یا میزان بهداشت روانی فرد است.
معلمان با انسانهای در حال رشد و تأثیرپذیر سروکار دارند، کودکان و نوجوانانی که به شدت تحتتأثیر قدرتهای پاداش دهندگی، مجبور کنندگی، تنبیهی، قانونی و یا مرجعی و تخصصی معلم قرار دارند، به گونهای کاملا غیرمستقیم تحتتأثیر کلیت وجودی معلم، رفتار، شیوه برخورد و نوع قضاوت وی قرار میگیرند.بنابراین هرگونه سرمایهگذاری برای شناخت گستره سلامتی معلم به ویژه سلامت روانی وی به نوعی به بهبود فرآیند تعلیم و تربیت نسل آتی کمک خواهد کرد.
مشاهده معلمان از کار افتاده و معلمانی که به ناچار و به لحاظ وضعیت جسمی- روانی خود تغییر رسته داده(در جهت تنزل)یا منتظر به خدمت میشوند، معلمانی که درگیر اعتیاد، طلاق و گاهی خودکشی میشوند و تأثیر این وضعیت بر دانشآموزان و خانوادههای آنها از دلایل انتخاب این عنوان پژوهش بوده است.ریاکثر مطالعات، معلمان را با سایر متخصصان مقایسه کردهاند و غالبا دریافتهاند که معلمان مدارس یکی از بالاترین و بیشترین سطوح تنش شغلی را گزارش کردهاند.
مهمتر اینکه به نظر میرسد تنش معلم به شکل پاسخهای متنوع بدنی(سردرد، دردهای شکمی، بیخوابی، خستگی)و روانشناختی(عدم رضایت شغلی، اضطراب، تنش، بیقراری، افسردگی)و رفتاری(بازنشستگی زودرس و یا استفاده از دارو، سیگار، داروهای اشتهاآور)اظهار می‌شود که برای حرفه معلمی زیانبار است.
بر اساس پژوهش مؤسسه علوم و تکنولوژی انگلستان 23 درصد معلمان علایم مشخص کولیت، میگرن، مشکلات قلبی، حملات اضطرابی و دردهای ماهیچهای را گزارش دادهاند.معلمان زن و مردنسبت به حد متوسطجامعه به طور قابل ملاحظهای سطوح بالاتری از اضطراب و افسردگی دارند و میزان این علایم تقریبا مساوی آن حدی است که در بیماران سرپایی بیمارستانهای روانی مشاهده می‌شود، معلمان مرد علایم مشخص بیماریهای تنی بارزتری دارند.13 درصد معلمان مورد آزمایش همیشه و 15 درصد آنها گاهی از داروهای ضد افسردگی استفاده میکنند.
آر.چی میروجی، بلچر 6 (1993)در تحقیقی تحت عنوان مقایسه سلامتی و طرز زندگی پزشکان عمومی و معلمان دریافتند که 9 درصد پزشکان عمومی و 23 درصد معلمان گرفتار افسردگی آزاردهندهای بودند و 31 درصد پزشکان و 37 درصد معلمان ابتدایی مورد مطالعه طی 12 ماه گذشته به اضطراب مبتلا بودهاند.معلمان بیش از پزشکان از بیماری، اختلالات خواب، افسردگی و اضطراب شکایت داشتهاند، عادات و طرز زندگی پزشکان از معلمان بهتر بوده است.
بیان مسئله
مدارس نقش مهمی در پیشبرد امر بهداشت روانی در سطح جامعه
دارند. معلمان و مربیان به عنوان عناصر کلیدی آموزش و پرورش در انجام وظایف آموزشی
و پرورشی اگر با نیازهای مختلف جسمانی، روانی و اجتماعی شاگردان آشنا و از نکات
اساسی مربوط به برخورد مناسب با کودکان و نوجوانان
سر کلاس درس و محیط مدرسه، آگاهی داشته باشند، بهتر می‌توانند آنان را در جهت نائل
آمدن به پیشرفت تحصیلی و در نهایت کسب یک شخصیت استوار یاری کنند.
در مدارس به علت تأکید بیش از اندازه بر آموزش‌های نظری و انباشت حافظه از محفوظات
مختلف، مجال کمتری به معلمان و مدیران داده می‌شود که به نیازهای مختلف کودکان و
نوجوانان توجه بایسته‌ای صورت گیرد، در صورتی که نیازهای ایمنی (احساس اطمینان)،
نیاز به تعلق و دوست داشتن و حتی نیازهای فیزیولوژیک شاگرد باید به صورت مناسب
ارضا شود تا در وی خود پنداره مثبت و عزت نفس بالا حاصل شود. بدون توجه به این عوامل،
دانستنی‌ها و محفوظات هیچگونه کارکرد مفید و مؤثری نخواهند داشت. این نکته زمانی
آشکارتر می‌شود که توجه داشته باشیم پرورش شخصیت اخلاقی به عنوان یک هدف غایی در
تعلیم و تربیت مطرح است و رسیدن به آن پایه، مستلزم توجه به نیازهای روان شناختی و
اصول بهداشت روانی شاگردان در مدارس است.
چه ارتباطی میان بهداشت روانی معلمان و عزت نفس دانش آموزان وجود دارد ؟
با توجه به انجام نشدن تحقیقی در این زمینه و اینکه آگاهی معلمان و دست اندرکاراناز این موضوع بسیار کم است و نیز علایق شخصی خودم مبنی بر اینکه بدانم که آیا واقعا بین این دو متغیر هیچگونه رابطه ای اعم از مثبت یا منفی وجود دارد یا نه تحقیقی را در این زمینه انجام داده و اطلاعات آن را در اختیار علاقمندان قرار دهم تا با توجه به آن مسائل پیش آمده در اذهان خویش را با مطالعه آن روشن نمایند.
اهمیت و ضرورت تحقیق
امروزه یکی از مهمترین مسائل پیش روی بشر آموزش و پرورش نسلهای مختلف بشریست .مکاتب مختلفی نیز در این خصوص راهها و متد های گوناگونی را معرفی کرده تا از آن طریق بتواند به آموزش بهتر کمک کنند.همیشه موانعی بر سر راه آموزش و پرورش وجود داشته که همه به دنبال رفع آن رفته و از علوم مختلفی برای ازبین بردن آن استفاده کرده اند .بر این اساس بنده قصد دارم این موضوع را بررسی کنم که آیا رابطه ای میان سلامت روانی معلمان و اعتماد به نفس دانس آموزان وجود دارد یا خیر ؟و این موضوع تاثیری بر یادگیری دانش آموزان در کلاس درس دارد یا خیر ؟این موضوع موضوع بسیار پراهمیتی است که در صورت روشن شدن موضوع می توان از نتایج آن بهره کافی برد .
اهداف تحقیق
هدف کلی :در این تحقیق میخواهیم به این برسیم که میزان تاثیر سلامت روان معلمان بر عزت نفس دانش آموزان تا چه میزان است؟
اهداف جزئی:
سلامت روان در معلمان شامل سلامت در چه مواردی است ؟
آیا سلامت روانی معلمان تاثیر کمی در عزت نفس دانش آموزان دارد و بر روی یادگیریشان تاثیری دارد یا ندارد؟
فرضیه
· سلامت روان معلمان هیچ تاثیری بر عزت نفس دانش آموزان ندارد .
· سلامت روانی معلمان تاثیر زیادی بر عزت نفس دانش آموزان دارد.
· سلامت و شادابی معلمان تاثیر زیادی بر اعتماد به نفس دانش آموزان دارد.
· معلمانی که مشکلات رفتاری دارند عزت نفس دانش آموزان را از بین می برند .
· سلامت و شادابی معلمان در کلاس درس هیچ اثری بر عزت نفس دانش آموزان ندارد.
· تنبیه دانش آموزان توسط معلم باعث از بین رفتن اعتماد به نفس در دانش آموزان می شود.
روش انجام تحقیق
الف)نوع روش تحقیق : در این تحقیق از روش تحقیق همبستگی استفاده شده است.
ب)جامعه آماری: 400نفر معلمان مدارس ابتدایی منوجان
ج)نمونه آماری: 20 نفر
د)محیط پژوهش :مدارس ابتدایی سطح شهر منوجان
ی)روش تحلیل آمار: در این تحقیق از روش توصیفی استفاده شده است.
محدودیتهای پژوهشی:
الف)محدودیت های در اختیار محقق
متاسفانه مانند هر نوع کار تحقیقی و پژوهشی مشکلات و محدودیتهایی بر سر راه محقق وجود دارد که باید تلاش کرد تا حد امکان این مسائل را بر طرف نمود .نداشتن اطلاعات کافی محقق در خصوص موضوع مورد بحث یکی از محدودیتهایی بود که با مطالعه منابع مختلف این مشکل اندکی رفع گردید.
ب)محدودیتهای خارج از اختیار محقق
نداشتن زمان کافی برای اجرای تحقیق
انجام نشدن تحقیقی جامع در این خصوص
تعاریف اصطلاحات و واژه ها (کلید واژه)
· بهداشت روانی:علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از اولین لحظات حیات جنینی تا مرگ اعم از زندگی داخل رحم ،نوزادی ،کودکی تا نوجوانی ،بزرگسالی و پیری را در بر می گیرد.
تعریف سازمان جهانی از بهداشت روانی :بهداشت روانی عبارت است از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی ، عادلانه و مناسب .
· عزت نفس :سیف در تعریف عزت نفس آورده است :نیاز به احترام به خود ،به عبارت دیگر عزت نفس عبارت است از نیاز به کسب موفقیت و تایید یا نیاز به ایجاد تصور مثبت درباره ی خود و ذیگران و اینکه دیگران اورا فردی قابل احترام بدانند.
· اختلال روانی:هریک از اختلالات روانی به صورت یک سندروم یا الگوی رفتاری یا روانشناختی مهم بالینی تصور شده که دریک فرد روی می دهد و با ناراحتی یا ناتوانی یا با افزایش قابل ملاحظه خطر مرگ ، درد، ناراحتی و ناتوانی یا فقدان مهم آزادی همراه است.