درس پایگاه داده چیست

✔ مختص کاربر ویژه     ✔ واژه نامه تکنولوژی    

اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس

کد درس: ۲۸۱۶۳

پیش نیاز مطالعه این درس:

• داده (دیتا) چیست؟ تفاوت داده و فراداده و اطلاعات چیست؟

از دوستان متممی انتظار می‌رود در پایان این درس بتوانند:

• مفهوم دیتابیس یا پایگاه داده را به زبان ساده تشریح کنند.
• توضیح دهند که چرا طراحان سیستم‌های نرم افزاری، احساس کردند که به سیستمی برای مدیریت داده‌ها نیاز دارند.
• مثال‌هایی از کاربرد پایگاه داده یا دیتابیس را مطرح کنند.
• چند مورد ساده از مزیت‌های استفاده از پایگاه داده را فهرست کنند.

لطفاً توجه داشته باشید که این درس، با توجه به نیازهای تعریف شده و اهداف مربوط به درس سواد دیجیتال در متمم تدوین شده و همین که در پایان مطالعه‌ی درس، واژه‌ی پایگاه داده یا دیتابیس برای دوستان متممی آشنا و قابل درک باشد، هدف آموزشی درس تأمین شده است.

اگر چه کلمه‌ی دیتابیس (Database) از دهه‌ی شصت میلادی وارد ادبیات تکنولوژی شده است، اما معنا و کاربردی که امروزه برای دیتابیس یا پایگاه داده در ذهن تداعی می‌شود، در ده‌های هفتاد و هشتاد میلادی شکل گرفته و طی سی سال اخیر، گسترده و فراگیر شده است.

کامپیوتر همانگونه که از نامش پیداست، در ابتدا قرار بود تنها مسئولیت محاسبه (Computation) را بر عهده داشته باشد و از همین رو، دغدغه‌ی جمع آوری اطلاعات و ثبت اطلاعات و نگهداری اطلاعات و استفاده از اطلاعات، چندان مهم و جدی نبود.

برنامه نویسان قدیمی، به خاطر دارند که واژه‌ی Data در میان نخستین نسل برنامه‌نویسان، تفاوت چندانی با متغیرهای محاسباتی (Variable) نداشت و وقتی از دیتا یا داده حرفی گفته می‌شد، عموماً منظور، نتایج میانی یا نهایی محاسبات کامپیوتری بود.

با توسعه فن آوری اطلاعات (IT)، محاسبه به نقش فرعی کامپیوترها تبدیل شد و مدیریت داده‌ها و اطلاعات اهمیت بیشتری پیدا کرد. اگر چه مدیریت اطلاعات هم نیازمند زیرساخت‌های محاسباتی است، اما در لایه‌های بیرونی سیستم‌های کامپیوتری، آنچه عموم کاربران به آن توجه دارند را می‌توان به مدیریت اطلاعات نزدیک‌تر دانست.

نگهداری اطلاعات کارکنان یک سازمان، نگهداری شماره تلفن‌های دوستان، نگهداری ایمیل‌ها، آرشیو کردن فایل‌ها و اسلایدها، نگهداری اطلاعات مشتریان، ذخیره و گزارش دهی فروش سازمان، بیش از اینکه از جنس محاسبه باشند، از جنس دریافت، ذخیره، جستجو و گزارش‌دهی اطلاعات محسوب می‌شوند.

طبیعتاً اکوسیستمی از راهکارهای مدیریت پایگاه داده شکل گرفت و گونه‌های مختلفی از راهکارها رواج یافتند.

اگر بخواهیم برخی از نمونه‌ راهکارهایی را که در رقابت با دیگران موفق‌تر بوده‌اند فهرست کنیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شرکت اوراکل سیستمی را ارائه کرده و توسعه می‌دهد که به Oracle RDBMS یا Oracle مشهور است.
• شرکت مایکروسافت، SQL Server را ارائه کرده است.
• شرکت IBM سیستم DB2 را توسعه داده و عرضه می‌کند.
• شرکت SAP، سیستم Sybase ASE را عرضه می‌کند.
• MySQL هم سیستم دیگری است که به صورت نسخه باز عرضه شده و البته عرضه و مدیریت نسخه تجاری آن (با قابلیت‌های بیشتر) از سال ۲۰۰۸ در اختیار شرکت Oracle است.

می‌توان گفت امروزه بحث مدیریت پایگاه داده‌ها یک تخصص مستقل جداگانه شده که در سطوح مختلف وجود دارد:

• برنامه نویسانی هستند که می‌توانند ساختار پایگاه‌های داده را طراحی کنند.
• کسانی هستند که ممکن است در حد طراحی تخصص نداشته باشند، اما می‌توانند از طریق زبان‌های مختلف (که شاید SQL مشهورترین آنها باشد) با پایگاه داده تعامل (Interaction) داشته باشند.
• افراد دیگری هستند که تخصص آنها، دانش مدیریت اطلاعات است و در شرکت‌های مانند مایکروسافت و اوراکل نشسته‌اند و این زیرساخت‌ها را طراحی می‌کنند.

البته، امروزه شاخه‌ی تخصصی دیگری هم شکل گرفته که در مرز بین دانش‌های آمار، داده کاوی و فن آوری اطلاعات است که به آن Big Data Analysis می‌گویند.

برخی این تخصص را از مدیریت پایگاه داده‌ها جدا می‌بینند و برخی دیگر، به علت ارتباط تنگاتنگ بحث DBMS و Big Data، دانش Big Data را نه به عنوان یک علم مستقل، بلکه به عنوان سطح تحلیلی در تخصص مدیریت پایگاه داده‌ها می‌دانند.

اگر چه قطعاً نگهداری و مدیریت حجم بزرگ داده‌ها، چالشی جدید و جدی برای طراحان DBMS است، اما در متمم، سایر جنبه‌های Big Data را مستقل از بحث DBMS در نظر می‌گیریم و مورد بحث قرار می‌دهیم.

شاید برای شما جالب باشد که بدانید متمم، مانند هر سایت دیگری که بر پایه‌ی پلتفورم WordPress طراحی شده است، از ساختار MySQL برای ذخیره سازی داده‌ها شامل درس‌ها، اطلاعات کاربران، رفتار کاربران، کامنت‌ها و سایر داده‌های خود استفاده می‌کند.

     شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     برخی از دوستان متممی که به این درس علاقه مندند:     ، ، ، ،

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری سواد دیجیتال به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه سواد دیجیتال

منبع: motamem.org