آموزش پایتون برای مبتدیان

«زبان برنامه نویسی پایتون» (Python Programming Language) از جمله زبان‌هایی است که به دلایل مختلف، طی سال‌های اخیر توجهات زیادی را هم از بخش صنعت و هم از بخش دانشگاهی به خود جلب کرده است. «نحو» (Syntax) ساده، ساختار ویژه، توانایی و کاربردهای این زبان در زمینه‌های گوناگون به ویژه مباحث نویی مانند «علم داده» (Data Science) موجب شده تا سازمان‌ها به دنبال استخدام برنامه‌نویسان پایتون و البته، افراد جویای کار و علاقه‌مندان به برنامه‌نویسی نیز به دنبال یادگیری این زبان باشند. زبان برنامه‌نویسی پایتون، آزاد و متن‌باز است و این یکی از ویژگی‌های مهم این زبان و از جمله دلایل محبوبیت قابل توجه آن به شمار می‌آید. در این مطلب، به طور کلی به مباحث اولیه‌ای که فرد برای فراگیری زبان پایتون به آن‌ها نیاز دارد اشاره و مقدمات یادگیری این زبان ارائه شده است. بنابراین، همانطور که از نام این مطلب یعنی «برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان» مشخص است، این مطلب برای افرادی مبتدی و کسانی که قصد دارند از صفر شروع به یادگیری پایتون کنند مناسب محسوب می‌شود.

به کلیه مخاطبان توصیه می‌شود پیش از مطالعه این مطلب، نوشته «زبان برنامه نویسی پایتون (Python) — از صفر تا صد» را مطالعه کنند که در آن به چیستی زبان پایتون، دلایل محبوبیت آن، ویژگی‌های پایتون، مزایا و معایب برنامه‌نویسی به این زبان، کاربردهای پایتون، نسخه‌های مختلف پایتون و روش انتخاب از میان آن‌ها و تفاوت پایتون با دیگر زبان‌ها پرداخته شده است. همچنین، برای آشنایی هر چه بیشتر مخاطبان با زبان پایتون، چند کد مقدماتی با پایتون نیز ارائه شده است.

در مطلب برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان، ساده‌ترین روش نصب پایتون و روش اجرای پایتون در «محیط توسعه یکپارچه» (Integrated development environment | IDE) بیان شده است. همچنین، روش نوشتن برنامه «Hello, World!‎» (سلام دنیا!) که اولین برنامه‌ای محسوب می‌شود که هر فرد هنگام فراگیری یک زبان برنامه‌نویسی جدید می‌نویسد، مورد بررسی قرار گرفته است. باید توجه داشت که پایتون، یک زبان برنامه‌نویسی «چند سکویی» (Cross-Platform) است؛ بدین معنا که روی پلتفرم‌های گوناگون مانند «ویندوز» (Windows)، «مک‌او‌اس» (MacOS) و «لینوکس» (Linux) اجرا می‌شود. همچنین، به جاوا و ماشین مجازی NET‎. نیز پورت شده است.

برای فراگیری روش نصب این زبان برنامه‌نویسی در سیستم‌عامل‌های گوناگون، به طور دقیق و همراه با جزئیات، مطالعه مطلب «نصب پایتون — از صفر تا صد» توصیه می‌شود. البته، پایتون معمولا روی اغلب توزیع‌های گنو/لینوکس و مک به صورت پیش‌فرض نصب شده است، اما امکان دارد نسخه آن قدیمی باشد. بنابراین، فراگیری روش نصب آن و البته نصب جدیدترین نسخه زبان برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان، مفید (و حتی الزامی) خواهد بود.

نصب پایتون برای مبتدیان

ساده‌ترین راه نصب زبان برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان استفاده از Thonny IDE است. Thonny IDE همراه با آخرین نسخه از پایتون عرضه می‌شود. بنابراین، در ابتدای مسیر یادگیری، الزاما نیازی به نصب پایتون به طور جداگانه نیست. در این راستا، می‌توان گام‌های زیر را برای نصب و اجرای کد پایتون روی کامپیوتر دنبال کرد.

1. دانلود کردن Thonny IDE [+].
2. راه‌اندازی کردن نصاب برای نصب Thonny روی کامپیوتر.
3. رفتن به File > New و ذخیره‌سازی فایل با پسوند py.؛ برای مثال، hello.py یا example.py و دیگر موارد. کاربر می‌تواند هر نامی به فایل بدهد. اگرچه، نام فایل باید با پسوند py. به پایان برسد.
4. نوشتن کد پایتون در فایل و ذخیره کردن آن.

6. رفتن به Run > Run current script و یا به سادگی، فشردن دکمه F5 برای اجرای برنامه نوشته شده به زبان پایتون.

همانطور که پیش از این نیز بیان شد، روش بیان شده در بالا، ساده‌ترین روش نصب پایتون برای مبتدیان است. در ادامه روش نصب پایتون در سیستم‌عامل به طور خلاصه بیان و منبعی برای مطالعه بیشتر پیرامون روش نصب پایتون در سیستم‌عامل‌های گوناگون ارائه می‌شود.

نصب جداگانه پایتون برای مبتدیان

اگر کاربر قصد استفاده از Thonny را ندارد، در ادامه روشی برای نصب و اجرای آن در کامپیوتر بیان شده است. برای بهره‌مندی از آموزش کامل و تصویری نصب پایتون در سیستم‌عامل‌های گوناگون، مطالعه مطلب «نصب پایتون — از صفر تا صد» توصیه می‌شود؛ زیرا در اینجا، فقط به طور مقدماتی به نصب زبان برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان پرداخته شده است و جزئیات برای سیستم‌عامل‌های گوناگون مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.

1. دانلود آخرین نسخه پایتون [+].
2. اجرای فایل نصاب و دنبال کردن گام‌ها برای نصب پایتون. در طول فرایند نصب، باید گزینه «Add Python to environment variables» را انتخاب کرد. این کار، پایتون را به متغیرهای محیطی اضافه می‌کند و کاربر را قادر می‌سازد تا زبان برنامه‌نویسی پایتون را از هر بخشی از کامپیوتر اجرا کند.

همچنین، می‌توان مسیری که پایتون در آن نصب می‌شود را انتخاب کرد.

پس از پایان یافتن نصب پایتون، می‌توان آن را اجرا کرد. با نوشتن عبارت «python» در خط فرمان، مفسر پایتون فورا فراخوانی می‌شود. برای برنامه‌نویسی به زبان پایتون، می‌توان کد را مستقیما در Python تایپ کرد و «دکمه ورود» (Enter Key | کلید انتر) را برای دریافت خروجی فشرد. با نوشتن ۱+۱ و فشردن دکمه ورود، خروجی ۲ نمایش داده می‌شود. این دستور را می‌توان به عنوان ماشین حساب استفاده کرد. برای خروج از این حالت، باید دستور ()quit را نوشت و دکمه ورود را فشرد.

اجرای پایتون در محیط توسعه یکپارچه

می‌توان از هر نرم‌افزار ویرایش متنی برای نوشتن فایل اسکریپت پایتون استفاده کرد. در این راستا، تنها نیاز به ذخیره کردن کد نوشته شده در ویرایش‌گر با پسوند py. است. اما، استفاده از یک IDE می‌تواند کار برنامه‌نویسی را تا حد زیادی آسان‌تر کند. IDE نرم‌افزاری است که ویژگی‌های مفیدی مانند تکمیل کد خودکار (Code Completion)، برجسته‌سازی و بررسی نحو، جستجو در فایل و دیگر موارد را برای برنامه‌نویسان جهت ساخت و توسعه نرم‌افزار فراهم می‌کند. به هر حال، هنگام نصب پایتون در ویندوز و مک، یک IDE به نام «آی‌دی‌ال‌ای» (IDLE) که خود نیز به زبان پایتون نوشته شده است، نصب می‌شود. می‌توان از این محیط توسعه یکپارچه برای اجرای پایتون روی کامپیوتر استفاده کرد. این IDE برای افراد مبتدی بسیار عالی محسوب می‌شود. البته، این IDE همراه بسته‌های لینوکس عرضه نمی‌شود. هنگام باز کردن IDLE، یک شل پایتون تعاملی باز می‌شود.

اکنون می‌توان یک فایل جدید ساخت و آن را با پسوند py. ذخیره کرد. برای مثال، می‌توان فایل hello.py را ساخت. اکنون، ابتدا باید کد پایتون را در فایل نوشت. سپس، آن را ذخیره کرد. برای اجرای فایل باید به مسیر Run > Run Module رفت و یا دکمه F5 را زد.

اولین برنامه پایتون

اکنون که پایتون نصب و اجرا شد، کاربر می‌تواند اولین برنامه پایتون خود را بنویسد. در این راستا، می‌توان یک برنامه خیلی ساده «Hello World!‎» نوشت. «Hello, World!‎»، یک برنامه ساده است که جمله «Hello, World!‎» را به عنوان خروجی روی صفحه نمایش چاپ می‌کند. این برنامه، بسیار ساده است و معمولا برای معرفی کردن یک زبان برنامه‌نویسی جدید به فراگیران آن زبان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. کد زیر را در هر ویرایش‌گر متن یا محیط توسعه یکپارچه‌ای می‌توان نوشت و با عنون helloWorld.py ذخیره کرد.

سپس، باید فایل را اجرا کرد. خروجی به صورت زیر خواهد بود.

اکنون، فرد اولین برنامه خود را در زبان برنامه‌نویسی پایتون نوشته است. واضح است که نوشتن اولین کد در زبان برنامه‌نویسی پایتون، به سرعت و با سادگی قابل انجام است. همین امر، از دلایل محبوبیت پایتون به شمار می‌آید.

اگر نوشته بالا برای شما مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

• مجموعه آموزش‌های برنامه‌نویسی پایتون Python
• آموزش تکمیلی برنامه‌نویسی پایتون
• مجموعه آموزش‌های داده‌کاوی و یادگیری ماشین
• زبان برنامه‌نویسی پایتون (Python) — از صفر تا صد
• یادگیری علم داده (Data Science) با پایتون — از صفر تا صد
• آموزش پایتون (Python) — مجموعه مقالات جامع وبلاگ فرادرس

^^

الهام حصارکی (+)

«الهام حصارکی»، فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات، گرایش سیستم‌های اطلاعات مدیریت است. او در زمینه هوش مصنوعی و داده‌کاوی، به ویژه تحلیل شبکه‌های اجتماعی، فعالیت می‌کند.

بر اساس رای 12 نفر

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

منبع: blog.faradars.org